Thấu hiểu con cái chính là yếu tố quan trọng hàng đầu trong hành trình nuôi dạy con khôn lớn. Những người làm cha làm mẹ đều mong muốn hiểu được nguyện vọng và mong muốn của con. Tuy nhiên, nếu không có giải pháp phù hợp, bất đồng giữa con và cha mẹ sẽ ngày càng sâu sắc hơn.
Thực tế, để thấu hiểu con trẻ, cha mẹ cần biết lắng nghe, dành thời gian cho con, cần có sự mềm mỏng và linh hoạt tùy theo hoàn cảnh, độ tuổi và tâm lý của con, chấp nhận những thất bại của con, thưởng phạt công bằng… để hiểu con nhiều hơn. Nếu đang trăn trở về vấn đề này, cha mẹ có thể thấu hiểu con thông qua một số biện pháp sau đây:
Luôn lắng nghe con trẻ để thấu hiểu con
Dù ở độ tuổi nào, con trẻ cũng có nhu cầu được lắng nghe. Những việc mà con phải đối mặt có thể không quan trọng với cha mẹ nhưng đối với trẻ lại là vấn đề khác. Mỗi khi tiếp xúc với môi trường mới, con bạn sẽ có rất nhiều chuyện cần chia sẻ. Đôi khi còn là những câu hỏi hay các vấn đề cần giải đáp. Lúc này, điều mà bạn cần làm là luôn lắng nghe những gì con nói.
Nếu bạn bỏ ngoài tai những chia sẻ của con thì con bạn sẽ cảm thấy không được quan tâm và bị tổn thương rất nhiều. Vì vậy bạn cần chú ý lắng nghe và tìm kiếm câu trả lời hợp lý cho những thắc mắc của con.
Hãy để con được nói hết những suy nghĩ của mình, sau đó bạn mới bày tỏ ý kiến riêng. Trong câu chuyện của con, bạn nên đáp lại con bằng cái gật đầu, mỉm cười hay nhìn về phía con. Điều này giúp con cảm nhận được bạn luôn luôn lắng nghe một cách chăm chú.
Dành nhiều thời gian bên cạnh con cái
Để thấu hiểu con cái, cha mẹ cần dành nhiều thời gian bên cạnh con. Khi có cha mẹ ở bên cạnh, trẻ sẽ có cảm giác an tâm và luôn xem gia đình là chỗ dựa tinh thần. Ngược lại, nếu cha mẹ quá bận rộn, con cái sẽ có xu hướng sống xa cách và tách biệt.
Hiện nay, số lượng trẻ mắc chứng tự kỷ đang không ngừng tăng lên. Một trong những nguyên nhân phổ biến là do sự thờ ơ và thiếu quan tâm của cha mẹ. Do đó, bạn cần sắp xếp thời gian cho con để thấu hiểu con cái dễ dàng hơn.
Đặt mình vào vị trí của trẻ
Nhiều bậc phụ huynh có thói quen la mắng, dọa nạt hay thậm chí là đánh đòn khi trẻ làm sai. Con trẻ khó có thể hiểu được mục đích trong lời nói và hành động của người lớn. Để trẻ hiểu hơn về cuộc sống, cha mẹ cần mềm mỏng và đưa ra lời giải thích khách quan, đúng đắn thay vì lựa chọn giáo dục con bằng uy quyền và áp đặt con cái nghe lời một cách vô lý.
Có một sự thật là góc nhìn của trẻ nhỏ trước mọi vấn đề khác biệt hoàn toàn so với người lớn. Tuy nhiên phải quan sát thật kỹ và thật sự thấu hiểu con thì bạn mới có thể nhận thấy được điều này.
Vai trò của bố mẹ là giúp trẻ đánh giá mức độ đúng đắn của những vấn đề trong cuộc sống, biết nên làm gì và không nên làm gì. Khi thấu hiểu con cái, bố mẹ sẽ có cách ứng xử phù hợp và giúp con thay đổi theo chiều hướng tích cực. Đồng thời xây dựng được mối quan hệ đáng tin cậy và thân thiết giữa con với gia đình.
Chú ý đến sở thích, mong muốn của con
Trong cuộc sống hiện đại, việc cha mẹ đưa ra định hướng cho sự phát triển của con là rất cần thiết. Tuy nhiên cần phải thấu hiểu và xây dựng định hướng dựa trên sở thích của con. Và hơn ai hết, cha mẹ phải là người luôn tôn trọng sở thích của con mình.
Trẻ đang trong giai đoạn phát triển nên ít nhiều sẽ khó tránh khỏi những suy nghĩ sai lệch và khác xa với thực tế. Nếu chú ý đến mong muốn của con trẻ, bố mẹ sẽ phát hiện sớm tình trạng này và có những can thiệp phù hợp để điều chỉnh suy nghĩ của con. Rất nhiều trẻ mang theo quan niệm thiếu thực tế khi bước vào tuổi trưởng thành do gia đình thiếu sự quan tâm và chia sẻ.
Khuyến khích con nói ra ý kiến của mình
Khuyến khích con nói ra ý kiến của mình cũng là một cách giúp bạn thấu hiểu con cái của mình hơn. Hãy động viên trẻ phát biểu ý kiến dù là đúng hay sai. Đồng thời không nên vì con nói sai mà tức giận. Bởi nếu cha mẹ la mắng thì lần sau con sẽ sợ và không dám nói nữa.
Việc được động viên và khuyến khích giúp trẻ sẽ cảm nhận được cha mẹ gần gũi, quan tâm mình nhiều hơn. Điều này giúp con tự tin hơn khi phát biểu ý kiến. Hơn nữa còn thoải mái chia sẻ những chuyện buồn vui ở trường cũng như ở nhà cho những người thân yêu.
Khích lệ và động viên trẻ là cách giúp cha mẹ hiểu hơn về con cái. Thay vì tạo áp lực nặng nề, bố mẹ nên có những lời nói động viên, khích lệ tinh thần để trẻ nỗ lực học tập và điều chỉnh những thói quen xấu. Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể tạo động lực cho con bằng những câu chuyện truyền cảm hứng. Thông qua cuộc trò chuyện với gia đình, trẻ sẽ hiểu hơn ý nghĩa của cuộc sống và mục đích thực sự của việc học.
Kiểm soát cơn nóng giận và trách mắng trẻ chừng mực
Trong quá trình nuôi dạy con cái, cha mẹ sẽ gặp phải không ít vấn đề. Đôi khi, trẻ liên tục phạm lỗi và có những hành vi khó chấp nhận khiến cha mẹ nổi nóng, tức giận. Tuy nhiên, phụ huynh cần học cách kiểm soát cơn giận đối với con cái để tránh những lời nói và hành động làm tổn thương con sâu sắc.
Nếu trẻ phạm lỗi, cha mẹ nên trách mắng để con ý thức được mức độ và hậu quả từ hành vi của bản thân. Tuy nhiên, cần trách mắng con có chừng mực và phải kiểm soát cơn giận khi đối mặt với con.
Khi nhận thấy cha mẹ kiểm soát cơn giận với chính mình, trẻ sẽ học cách quản lý những cảm xúc tiêu cực và có ý thức hơn trong lời nói, hành vi. Ngoài ra, thông qua điều này, trẻ cũng sẽ học cách thấu hiểu cha mẹ và mạnh dạn bày tỏ những mong muốn của bản thân.
Chấp nhận những thất bại của con
Trên chặng đường dài lớn khôn của con, những vấp ngã hay thất bại là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, rất nhiều bậc phụ huynh lại tỏ ra không hài lòng về điều này. Hơn nữa còn buông lời chỉ trích, phê bình và so sánh con với bạn bè đồng trang lứa. Điều này sẽ vô tình đẩy con ra xa cha mẹ hơn, không tìm kiếm được sự đồng cảm và thấu hiểu.
Nếu muốn thấu hiểu con cái thì cha mẹ cần phải biết chấp nhận những thất bại của con. Hãy ở bên động viên con, cùng con đối mặt với thất bại và vượt qua những khó khăn trong cuộc sống. Đồng thời dạy con cách nhìn nhận mọi thứ theo chiều hướng tích cực. Thất bại là một phần của cuộc sống và cần thẳng thắn đối diện để tiến tới thành công.
Tạo cho con không gian để con tự do phát triển
Muốn thấu hiểu con cái nhiều hơn thì bạn cần tạo cho con không gian để tự do phát triển. Đây cũng là điều giúp bạn sớm phát hiện được những đam mê ẩn dấu của con. Từ đó hỗ trợ con phát triển theo đúng sở thích và thế mạnh của bản thân.
Hiện nay, rất nhiều bậc phụ huynh vì lo lắng cho sự an toàn của trẻ mà luôn giới hạn không gian phát triển của con. Trẻ chỉ giới hạn các hoạt động trong không gian ở nhà và ở trường. Thậm chí nhiều bậc cha mẹ còn kiểm soát con cái quá mức. Điều này khiến trẻ không có cơ hội tiếp xúc với thiên nhiên hay khám phá thế giới bên ngoài.
Đừng dạy con bằng đòn roi
Đòn roi được xem là hình phạt rất phổ biến cho những hành vi không tốt của con bạn. Hành vi của trẻ càng không tốt thì các trận đòn sẽ càng dữ dội. Đòn roi dường như trở thành một “vũ khí” được rất nhiều cha mẹ sử dụng trong hành trình nuôi dạy trẻ.
Không ít bậc cha mẹ ngay lập tức đánh đòn con trong cơn tức giận không kiểm soát được cảm xúc. Một số khác có thể kiềm chế được cơn giận nhưng sau đó vẫn đánh con vì cho rằng có đánh thì con mới ngoan, mới đi vào nề nếp.
Tuy nhiên, việc sử dụng đòn roi sẽ khiến cho khoảng cách giữa bạn và con cái ngày càng bị cách xa. Con trẻ sẽ không còn muốn chia sẻ với bạn những vấn đề gặp phải trong cuộc sống. Điều này bắt nguồn từ tâm lý sợ hãi bị cho “ăn đòn”.
>>> Độ tuổi vàng để trẻ đi học mẫu giáo?