Nếu không được điều trị sớm và đúng cách, bệnh lây qua đường tình dục sẽ để lại hậu quả nặng nề và lâu dài đối với sức khoẻ. Bệnh thường xuất hiện ở người trong độ tuổi sinh sản, diễn tiến thầm lặng, khó điều trị, hay tái phát nên mỗi người phải có biện pháp phòng ngừa để bảo vệ chính mình và người thân một cách hữu hiệu.
Bệnh lây qua đường tình dục là gì ?
Bệnh lây truyền qua đường tình dục (Sexually Transmitted Diseases – STDs) là những bệnh mắc phải khi quan hệ tình dục, bao gồm quan hệ qua bộ phận sinh dục, hậu môn và đường miệng. Vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng mang mầm bệnh có thể truyền từ người này sang người khác thông qua tinh dịch, dịch âm đạo và các chất tiết khác của cơ thể. Bệnh cũng có thể lây truyền từ mẹ sang con khi mang thai, sinh đẻ hoặc khi hiến máu hay sử dụng chung kim tiêm.
Hiện nay, các nhà khoa học ghi nhận thế giới có khoảng 20 loại bệnh STDs. Bệnh có số lượng người mắc vô cùng lớn, đặc biệt người trong độ tuổi sinh sản, không thể chữa khỏi hoàn toàn, ảnh hưởng nhiều đến sức khoẻ và chất lượng cuộc sống như gây ra các hội chứng viêm vùng chậu mạn tính, viêm đường sinh dục, về lâu dài có thể dẫn đến vô sinh.
Dấu hiệu nhận biết của bệnh lây qua đường tình dục
Đặc điểm của các bệnh lây qua đường tình dục là không gây ra triệu chứng rõ rệt khiến người bệnh thường không biết mình có bệnh và dễ dàng lây nhiễm sang người khác. Tuỳ từng thể bệnh, mức độ, tình trạng bệnh của mỗi người mà biểu hiện của các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục có thể khác nhau.
Ở nam giới
Đau hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục
Tiểu rắt, tiểu buốt
Có vết loét, vết sưng hoặc phát ban ở trên hoặc xung quanh dương vật, tinh hoàn, hậu môn, mông, đùi, hậu môn. ..
Tiết dịch mủ hoặc chảy máu từ âm đạo
Sưng đau tinh hoàn
Đau, sưng hạch bạch huyết, đặc biệt là ở bẹn, có thể lan rộng ra.
Ở nữ giới
Đau buốt, khó chịu khi quan hệ tình dục
Tiểu rắt, tiểu buốt
Xuất hiện vết loét, sưng đỏ hoặc phát ban ở vùng âm đạo, xung quanh hậu môn, mông, đùi, bẹn. ..
Âm đạo tiết dịch đục hoặc chảy máu, có mùi hôi
Ngứa bên trong hoặc xung quanh âm đạo
Sốt cao
Đau bụng dưới.
Triệu chứng của các bệnh lây qua đường sinh dục khác không rõ ràng hoặc rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Người bệnh nên đến bệnh viện ngay, nếu nhận các triệu chứng bất thường kể trên hoặc xác định là đã tiếp xúc với người bệnh.
Các căn bệnh lay qua đường tình dục phổ biến hiện nay
Bệnh lây qua đường tình dục: Chlamydia
Bệnh được gây ra bởi vi khuẩn Chlamydia trachomatis và lây truyền ở cả nam lẫn nữ. Tương tự như các bệnh tình dục khác, chàm Chlamydia thường không gây ra bất cứ triệu chứng nào, tuy nhiên người bị nhiễm vẫn có thể lây bệnh cho người khác.
Bệnh được chẩn đoán bằng cách xét nghiệm nước tiểu, dịch tiết âm đạo. Người bệnh sẽ được điều trị với thuốc kháng sinh một lần hoặc uống thuốc kháng sinh liên tục 7 ngày. Để tránh lây nhiễm bệnh cho bạn tình, bác sĩ sẽ khuyến cáo bệnh nhân kiêng quan hệ tình dục cho đến khi khỏi bệnh.
Bệnh lây qua đường tình dục: Bệnh lậu
Vi khuẩn gây bệnh lậu là Neisseria gonorrhoeae, một song cầu Gram (-) hạt cà phê, với đường lây truyền là đường sinh dục, niêm mạc miệng hoặc hậu môn. Phụ nữ mang thai bị bệnh lậu cũng có thể truyền cho con trong thời kỳ sinh nở.
Bệnh lậu có thời gian ủ bệnh ngắn khoảng 2-7 ngày. Ở nam giới, nhiễm lậu cầu không triệu chứng cũng ít gặp (3% – 5%). Bệnh lậu có thể gây đau khi tiểu tiện, chảy mủ từ dương vật. Nếu không được chữa trị, bệnh sẽ gây ra các vấn đề với tuyến tiền liệt và tinh hoàn. Ở phụ nữ, 70% số trường hợp có mầm bệnh lậu cầu khuẩn nhưng không có triệu chứng. Triệu chứng ban đầu thường nhẹ hơn, tuy nhiên nếu không được chữa trị cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như viêm vùng chậu, vô sinh, sẩy thai…
Bệnh lậu phối hợp với các nguyên nhân khác như: Chlamydia Trachomatis, vi khuẩn Ureaplasma, mycoplasma… Bệnh lậu sẽ được điều trị bằng thuốc kháng sinh, tuy nhiên có nguy cơ tái phát cao vì số lượng chủng vi khuẩn kháng thuốc ngày càng nhiều.
Bệnh lây qua đường tình dục: Giang mai
Giang mai cũng là một bệnh lây qua đường tình dục do xoắn khuẩn giang mai Treponema pallidum gây ra, lây lan qua bộ phận sinh dục, môi, lưỡi hoặc hậu môn của cả nam và nữ. Bệnh trải qua ba giai đoạn, tuy nhiên có khoảng 50% người bệnh không có triệu chứng và chỉ được phát hiện qua xét nghiệm.
Ở giai đoạn đầu, bệnh giang mai sẽ gây ra một vết loét nhỏ, không ngứa, có thể gây sưng ở các hạch bạch huyết gần đó. Nếu không được chữa trị, bệnh sẽ gây phát ban trên da không ngứa trên bàn tay và bàn chân. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là có thể gây tử vong.
Bệnh giang mai có thể chữa khỏi bằng thuốc kháng sinh, nếu được phát hiện sớm. Tuy nhiên, chìa khoá để tránh lây nhiễm bệnh là dùng bao cao su khi quan hệ tình dục, tránh quan hệ bằng đường hậu môn hoặc miệng.
Bệnh lây qua đường tình dục: Bệnh herpes sinh dục
Bệnh mụn rộp sinh dục (genital herpes) là một bệnh lây qua đường tình dục do virus Herpes gây nên. Biểu hiện lâm sàng là hồng ban mụn nước, mọc thành cụm tại cơ quan sinh dục và có hạch bẹn trong một vài trường hợp. Bệnh có khả năng tái phát cao ở vị trí cũ hoặc ở một vài vị trí lân cận. Virus gây bệnh là Herpes simplex (HSV), hay gặp type 2 nhiều hơn type 1.
Bệnh không có triệu chứng rõ ràng nên người bệnh chỉ có thể nhận biết thông qua các đợt bùng phát. Người bệnh bị lở loét gần nơi mà virus đã thâm nhập vào cơ thể. Các vết loét biểu hiện dưới dạng mụn nước, khi vỡ ra rất đau nhức. Triệu chứng bệnh mụn rộp sinh dục có thể nghiêm trọng hơn đối với trẻ nhỏ hoặc người lớn có hệ miễn dịch yếu.
Các đợt bùng phát dịch thường lặp đi lặp lại nhiều lần và rất phổ biến trong năm đầu tiên nhiễm bệnh và sẽ tồn tại trong cơ thể người bệnh suốt đời. Hiện nay, thuốc chỉ có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng và giảm khả năng lây truyền virus sang người khác, không thể chữa khỏi bệnh.
Bệnh lây qua đường tình dục: Sùi mào gà
Sùi mào gà là một bệnh lây nhiễm qua đường tình dục chủ yếu do virus Human Papillomavirus (HPV) gây ra. Bệnh xuất hiện ở cả nam giới và phụ nữ, tuy nhiên phổ biến ở nữ giới hơn vì môi trường âm đạo thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
Biến chứng của bệnh sùi mào gà rất nguy hiểm. Ở phụ nữ mang thai, bệnh gây sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non. Thai nhi cũng có khả năng bị bệnh sau khi sinh hoặc trong khi bú mẹ. Thậm chí, sùi mào gà có thể gây nhiều bệnh lý như ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng. .. dẫn tới vô sinh, hiếm muộn hoặc tử vong.
Khi xâm nhập bên trong cơ thể, virus ẩn náu tại lớp biểu mô ở phần dưới cùng của da và không có triệu chứng đặc hiệu; các triệu chứng rát, ngứa, đỏ, xuất huyết ít gặp. Ở phụ nữ có thể có tiết dịch âm đạo do nhiễm trùng.
Virus HPV sau khi sau xâm nhập vào cơ thể sẽ có thời gian ủ bệnh vài tháng hoặc vài năm. Bệnh có biểu hiện như mọc các nốt hay mẩn đỏ, u nhú màu hồng hoặc trắng hồng. Kích thước ban đầu khoảng 1 – 2 mm, sau tiến triển to dần, nhú lên tạo nên các khối u to bằng bông cải hoặc giống mào con gà, thường không ngứa.
Mật độ thường mềm, bề mặt xù xì. Khối u nhú thường có kết cấu khô hoặc ẩm ướt, dịch có mùi hôi do bội nhiễm. Có khi chỉ có một vài tổn thương đơn lẻ nhưng lại mọc thành cả cụm. Ở nam giới, vị trí tổn thương hay gặp ở quy đầu, bao quy đầu, mặt trong bao quy đầu, rãnh dây thắng, thân dương vật, da bìu, háng, mông, đùi. Tổn thương cũng có thể xảy ra bên trong lỗ sáo, niệu đạo; ống hậu môn hay quanh hậu môn; niêm mạc miệng.
Bệnh lây qua đường tình dục: Rận mu
Rận mu (hay càng cua) là loài ký sinh nhỏ bé, chủ yếu sống ở vùng mu hoặc cơ quan sinh dục của con người. Đôi khi chúng cũng được tìm thấy trên các vùng có lông khác của cơ thể. Chúng cần hút máu người để sống và tồn tại bằng cách cắn. Bệnh rận mu chủ yếu lây lan thông qua quan hệ tình dục, tiếp xúc vật lý hoặc thông qua quần áo, giường, khăn trải giường, khăn tắm mà người nhiễm rận mu dùng.
Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh rận mu là ngứa ngáy dữ dội ở bộ phận sinh dục. Người bệnh có thể nhìn thấy ổ rận khi rận đang bò. Phương pháp chữa trị chính đối với rận mu là sử dụng kem diệt rận.
Bệnh lây qua đường tình dục: HIV/AIDS
HIV là chữ viết tắt của virus gây suy giảm hệ miễn dịch ở người, có hai virus là Lentivirus xâm nhập. Theo thời gian, chúng phát triển thành Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS) làm cho hệ thống miễn dịch của người bệnh ngày càng suy yếu. Cơ thể người bệnh không có khả năng kháng lại các yếu tố có hại, làm cho nhiễm trùng và một số tế bào ung thư phát triển. Không phải mọi người nhiễm HIV đều phát triển thành AIDS.
Bệnh lây lan theo nhiều cách khác nhau, như quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm HIV, lây truyền qua đường máu, sử dụng chung kim tiêm hay do mẹ mang thai truyền sang con. .. Hiện nay vẫn chưa có cách chữa khỏi nhiễm HIV, tuy nhiên người bệnh có thể được chữa trị bằng thuốc kháng virus (ART) và đồng thời làm giảm khả năng lây lan sang bệnh nhân khác.
Bệnh lây qua đường tình dục: Viêm gan B
Virus viêm gan B gây tổn thương ở gan, có thể lây nhiễm sang cơ quan sinh dục và qua máu. Đặc biệt, virus này lây nhanh hơn virus HIV khoảng 50-100 lần khi quan hệ tình dục. Người nhiễm virus viêm gan B thường không có triệu chứng rõ ràng.
Một số trường hợp có những biểu hiện như vàng da, kém ăn, mệt mỏi… Bệnh không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan và ung thư gan…
Hiện tại không có biện pháp chữa khỏi bệnh, chỉ có cách khống chế sự phát triển của virus. Tuy nhiên, mỗi người đều có cách phòng ngừa hữu hiệu bằng cách tiêm phòng.
Nhìn chung, bệnh lây qua đường tình dục không trừ ai nên nếu chủ quan, không thực hiện các biện pháp an toàn tình dục thì vẫn có khả năng lây nhiễm. Bệnh càng được phát hiện sớm, tuân thủ điều trị đúng cách thì càng ngăn ngừa được nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ và khả năng sinh sản. Đây cũng là một cách để những người xung quanh không bị lây nhiễm bệnh.
>>>Bài viết tham khảo: Dấu hiệu nhận biết HPV ở nam giới và phương pháp ngăn ngừa.