Say xe là tình trạng hay gặp khi sử dụng các phương tiện công cộng gây mệt mỏi và cảm giác buồn nôn gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của họ. Nhiều người trải qua cảm giác lo sợ khi phải sử dụng các phương tiện công cộng như xe buýt, taxi, xe đò, hoặc tàu hoả vì lo sợ bị say tàu xe. Hãy cùng tìm hiểu các phương pháp khắc phục say xe hiệu quả trong bài viết dưới đây.
Say xe là gì?
Say xe, hay thường được gọi là chứng say tàu xe, là tình trạng xảy ra khi có sự khác biệt trong thông tin cảm nhận được gửi đến não bộ từ mắt, tai trong, hệ thống cơ bắp, và thần kinh trong khi cơ thể của chúng ta trải qua các chuyển động trên các phương tiện như tàu hoả, xe ô tô, hoặc máy bay.
Đối với những người bị say xe việc đi xe đối với họ là một nỗi ám ảnh. Tuỳ theo từng thể trạng của mỗi người mà các cấp độ say xe sẽ diễn ra nặng hay nhẹ. Các triệu chứng say xe có thể kết thúc ngay khi xuống xe. Tuy nhiên cũng có những trường hợp say xe khiến cho cơ thể mệt mỏi hơn một vài giờ đồng hồ sau khi xuống xe.
Một số người bị say xe ngay sau lần đầu tiên đi xe, nhưng sau đó cơ thể từ từ thích ứng rồi thì không bị nữa. Bên cạnh đó, có người ban đầu không say xe tuy nhiên về sau thì bị hoặc có người không bị say xe. Say xe cũng giống như say tàu thuỷ hay xe lửa đều có cơ chế giống nhau, không có sự phân biệt.
Những ai thường bị say xe?
Bất cứ ai đều có thể bị say xe, nhưng trẻ em và phụ nữ có thai là những đối tượng hay say tàu xe nhất. Phụ nữ là đối tượng hay bị say xe hơn đàn ông, đặc biệt là khi họ đang mang thai và có kinh nguyệt. Ngoài ra, những trẻ em từ 2-12 tuổi cũng là đối tượng rất hay bị say tàu xe. Những người từ 50 tuổi trở đi thì hiếm khi say xe.
Nguyên nhân chúng ta bị say xe là gì?
Say xe là do sự khác biệt và mâu thuẫn trong các thông tin cảm nhận về chuyển động từ mắt, tai, cơ bắp và xương được gửi về não. Khi các thông tin cảm giác không đồng nhất và mâu thuẫn với nhau, não không thể hiểu được liệu cơ thể đang trong tình trạng đứng yên hay chuyển động. Kết quả là, bộ não phản ứng thái quá, tạo ra sự buồn nôn và không dễ chịu.
Ví dụ, khi bạn đang lái xe hơi, mắt của bạn có thể nhận ra môi trường xung quanh đang chuyển động, trong khi tai nhận biết chuyển động của động cơ xe cùng các cơ và khớp của cơ thể lại cho bạn biết rằng bạn đang ở trong trạng thái đứng yên. Sự mâu thuẫn giữa các tín hiệu trên khiến bộ não nhận các tín hiệu sai lệch, dẫn đến các dấu hiệu say xe.
Các triệu chứng thường gặp khi say xe
Ở mức độ say xe trung bình, đôi khi bạn sẽ có cảm giác nôn nao trong cơ thể, đi kèm với đó là triệu chứng đau đầu, choáng váng và buồn nôn. Tuy nhiên những dấu hiệu trên sẽ được giảm dần khi xe di chuyển.
Còn với say xe cấp độ nặng, khi bước chân lên xe bạn sẽ cảm thấy vô cùng đau đầu, cơ thể cồn cào. Đặc biệt khi bạn không thích nghi được với mùi trong xe sẽ khiến tuyến nước bọt hoạt động mạnh nhằm điều hoà các hoạt động của cơ thể. Lúc này bạn sẽ cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, bụng cồn cào và vô cùng mệt mỏi.
Nếu như say xe mức độ nhẹ bạn vẫn còn tỉnh táo và không cảm thấy mệt mỏi nhưng ở mức độ nặng bạn sẽ xuất hiện cảm giác tê tay chân và đi đứng không vững, đầu óc quay cuồng. Tuy nhiên, sau khi xuống xe và làm quen với không khí bạn sẽ có cảm giác dễ chịu hơn, tuy nhiên vẫn xuất hiện cảm giác mệt mỏi trong cơ thể.
Phương pháp khắc phục say xe hiệu quả và an toàn
Ăn nhẹ một chút trước khi khởi hành
Có thể bạn chưa biết bụng đói cũng là nguyên nhân gây say xe. Bởi lẽ khi đói bụng cồn cào sẽ dễ khiến bạn bị tụt huyết áp, chân tay bủn rủn và chóng mặt từ đó xảy ra tình trạng say xe. Chính vì thế, trước khi khởi hành bạn nên ăn nhẹ một số đồ ăn vặt như bánh quy để giúp hạn chế hiện tượng trên. Bạn cần lưu ý trước khi lên xe hãy chọn những đồ ăn khô, ít chất béo, không nên ăn quá no gây chướng bụng khó tiêu.
Phương pháp khắc phục say xe tiện lợi nhất là uống thuốc chóng say xe
Hiện nay, cách chữa say xe nhanh và hiệu quả nhất là uống thuốc chống say xe. Trên thị trường có nhiều loại thuốc chống say xe nên bạn hãy lựa chọn loại thuốc thích hợp nhất với mình.
Bạn nên uống thuốc chống say xe 30 phút trước giờ xuất phát để đem lại tác dụng cao nhất. Không nên uống thuốc quá sớm vì uống trễ sẽ là thuốc giảm hoặc mất tác dụng. Bạn cũng nên lưu ý không nên lạm dụng thuốc chống say xe vì sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn.
Sử dụng gừng
Phương pháp khắc phục say xe đơn giản ôạn có thể dùng gừng giã nhuyễn rồi hoà với nước nóng rồi uống trước giờ xe khởi hành khoảng 30 phút. Hoặc bạn cũng có thể thái gừng thành những lát mỏng và ngậm. Chính vị cay nồng đặc trưng của gừng sẽ giúp bạn át đi mùi xăng xe khó chịu và cảm thấy dễ chịu hơn trong chuyến đi của mình.
Dùng vỏ quýt và vỏ chanh là phương pháp khắc phục say xe phổ biến
Vỏ quýt và chanh tươi có chứa tinh dầu thiên nhiên giúp khử mùi xăng đồng thời kích thích lên hệ thần kinh trung ương nhờ vậy giúp điều trị say xe hiệu quả. Khi đi xe bạn nên đem theo vỏ quýt hoặc chanh tươi để hít giúp làm giảm các triệu chứng say xe.
Lựa chọn vị trí phù hợp
Tuỳ thuộc vào phương tiện vận chuyển, bạn có thể điều chỉnh chỗ ngồi để tránh bị say xe. Ví dụ, khi chèo thuyền, nên ngồi ở boong trên giữa. Trong máy bay, chọn ghế gần cửa sổ. Trên ô tô, ngồi ở ghế phía trước. Trong tàu hoả, chọn ghế có cửa sổ và hướng về phía trước. Trong tàu cao tốc, đặt cabin ở phía trước hoặc giữa tàu và chọn ghế thấp gần mặt nước hơn. Trên ghế, ngồi cạnh cửa sổ và cánh máy bay.
Ngoài ra, để cải thiện tình trạng say xe, bạn có thể thử ngồi dựa người vào lưng ghế, hoặc nhắm mắt để giúp não bộ nhận biết chuyển động của cơ thể.
Trên đây là một vài chia sẻ của chúng tôi về nguyên nhân gây say xe và phương pháp khắc phục say xe. Hy vọng bài viết đã bổ sung thêm cho bạn nhiều kiến thức bổ ích giúp chuyến du lịch của bạn thêm phần thú vị.
>>>Bài viết tham khảo: Chứng mất ngủ ở tuổi trẻ có hậu quả gì ?